Prezenterzy telewizyjni, gwiazdy filmowe, postacie z reklam. Co je łączy? Zazwyczaj idealna figura, brak nadwagi, przesadna szczupłość. Ten wypaczony obraz rzeczywistości, bijący z ekranu kult ciała, staję się często przyczyną zaburzeń odżywiania.
Prezenterzy telewizyjni, gwiazdy filmowe, postacie z reklam. Co je łączy? Zazwyczaj idealna figura, brak nadwagi, przesadna szczupłość. Ten wypaczony obraz rzeczywistości, bijący z ekranu kult ciała, staję się często przyczyną zaburzeń odżywiania.
Najbardziej podatni na te zaburzenia są młodzi ludzie. Znajdujący w się w newralgicznym okresie dorastania, zalewani obrazkami pochodzącymi z mediów gdzie szczupłość jest kojarzona ze szczęściem i powodzeniem, nie potrafią dokonać właściwej oceny wyglądu własnego ciała. Stąd już mały krok do zaburzeń odżywiania, do których zaliczane są najbardziej znane: anoreksja i bulimia. Oba te schorzenia mają podłoże psychiczne. Często ich pojawienie się jest wywołane dodatkowo kompilacją czynników kulturowych, społecznych lub też biologicznych.
Jadłowstręt psychiczny dotyczy w głównej mierze dziewcząt w okresie pokwitania i młodych kobiet. Chłopcy chorują zdecydowanie rzadziej. Osoby te zaczynają nadmiernie koncentrować uwagę na kontrolowaniu wagi własnego ciała.
W oparciu o Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD – 10), anoreksję diagnozuje się, gdy występują wszystkie cztery wymienione niżej objawy:
- Spadek wagi (większy niż 15% w stosunku do oczekiwanej w stosunku do wieku masy ciała). Oblicza się to według kryteriów tzw. wartość BMI, czyli Body Mass Index. BMI mniejsza niż 17,5 informuje o wadze anorektycznej. Dla przypomnienia, BMI liczymy dzieląc wagę wyrażoną w kilogramach przez wzrost w metrach podniesiony do kwadratu.
- Spadek wagi spowodowany unikaniem jedzenia. Takie zachowanie narzuca sobie sam chory.
- Samoocenianie siebie jako osoby otyłej. Odczuwanie strachu przed przytyciem i związany z tym zaburzony obraz własnego ciała.
- Wystąpienie różnego rodzaju zaburzeń hormonalnych (zanik miesiączkowania u kobiet, u mężczyzn utrata zainteresowań seksualnych oraz potencji). Często ma miejsce także prowokowanie wymiotów, stosowanie środków przeczyszczających, zmniejszających łaknienie czy moczopędnych lub też intensywnych ćwiczeń fizycznych.
- U dzieci można ponadto zaobserwować zahamowanie lub opóźnienie zjawisk związanych z pokwitaniem.
W przypadku braku występowania wszystkich wymienionych objawów lub stwierdzeniu ich stosunkowo łagodnego przebiegu diagnozuje się jadłowstręt psychiczny atypowy.
Przed ostatecznym rozpoznaniem należy uwzględnić ewentualne skutki chorób somatycznych mogących mieć wpływ na spadek masy ciała.
Bulimia, czyli żarłoczność psychiczna jest zaburzeniem pokrewnym do opisywanego powyżej. Jej ofiarami, podobnie jak w przypadku anoreksji, padają głównie kobiety. Jednak większość zachorowań przypada na wiek późniejszy niż w przypadku jadłowstrętu psychicznego. Spora liczba osób cierpiących na bulimię miała wcześniej rozpoznaną anoreksję. Rzadziej spotyka się odwrotną kolejność ich występowania.
Kryteria diagnostyczne żarłoczności psychicznej według ICD-10 są następujące:
- Występowanie nawracających epizodów przejadania się w krótkim czasie (przynajmniej 2 razy tygodniowo w ciągu 3 miesięcy).
- Utrzymywanie się uporczywej koncentracji na jedzeniu, poczucia przymusu jedzenia.
- Próby przeciwdziałania tyciu poprzez prowokowanie wymiotów, stosowanie środków przeczyszczających, głodówek, leków zmniejszających łaknienie, moczopędnych, preparatów hormonalnych.
- Nieracjonalne ocenianie siebie jako osoby otyłej. Strach przed przytyciem. Spadek masy ciała, (nie zawsze występujący).
Omawiane zaburzenia odżywiana stanową duże zagrożenie dla zdrowia, a także życia. Głodówka oraz wymioty prowadzą do szeregu dolegliwości, które w wielu przypadkach wymagają leczenia szpitalnego. Po przywróceniu równowagi organizmu lekarze przystępują do oddziaływań psychoterapeutycznych, niezbędnych aby skłonności nie doprowadziły do nawrotu choroby. W walce z bulimią czasem stosuje się dodatkowo leki przeciwdepresyjne. Nie leczone bulimia i anoreksja mogą doprowadzić do groźnych zmian w organizmie, a w skrajnych przypadkach, są przyczyną śmierci.
