Test ciążowy kupiony w aptece to najszybszy sposób na potwierdzenie lub wykluczenie ciąży w przypadku podejrzeń, że doszło do zapłodnienia komórki jajowej. Czułość i wiarygodność testów jest naprawdę duża, dlatego w większości sytuacji pozwalają one rozwiać jakiekolwiek wątpliwości i stwierdzić, czy podejrzenie ciąży było słuszne. Jaki test ciążowy wybrać i kiedy go wykonać, by wynik był wiarygodny?
Spis treści
Jak działa test ciążowy?
Zasada działania testu ciążowego jest bardzo prosta, podobnie jak samo jego wykonanie. Zadaniem testu ciążowego jest wykrycie hormonu beta-hCG w krwi lub moczu kobiety, u której doszło do zapłodnienia. Ponieważ hormon ten jest obecny w organizmie już na początku ciąży – w drugim tygodniu – test sprawdzający poziom beta-hCG to jeden z najszybszych sposobów wczesnego rozpoznania. Testy są bardzo czułe i z dużym prawdopodobieństwem wskazują ciążę lub jej brak, jednak – podobnie jak antykoncepcja – nie dają stuprocentowej pewności. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości najlepszym rozwiązaniem będzie wizyta u lekarza ginekologa.
Co to jest hormon beta-hCG?
Hormon beta-hCG – czyli gonadotropina kosmówkowa – pojawia się w organizmie kobiety już na początku ciąży, ponieważ zaczyna być wytwarzany w momencie zapłodnienia komórki jajowej. Za jego wytwarzanie początkowo odpowiada zarodek, a z czasem – łożysko. Obecność hormonu umożliwia rozpoznanie ciąży na bardzo wczesnym etapie oraz określenie wieku płodu z dużą dokładnością. Co ważne, badanie poziomu beta-hCG służy nie tylko do rozpoznania ciąży, lecz także do wykrycia niektórych nowotworów – jeśli poziom hormonu wzrasta pomimo niestwierdzenia o ciąży, może to świadczyć o problemach zdrowotnych, takich jak choćby rak jajnika. W ciąży ilość beta-hCG jest monitorowana w celu kontroli przebiegu rozwoju płodu: tempo wzrostu może świadczyć o prawidłowym lub nieprawidłowym rozwoju ciąży.
Kiedy najlepiej wykonać test ciążowy?
To, że beta-hCG jest obecny w organizmie kobiety już od samego początku ciąży, nie oznacza, że test pokaże dwie kreski już dzień czy dwa po stosunku, w trakcie którego doszło do zapłodnienia. We krwi oraz w moczu hormon pojawia się bowiem nieco później, mniej więcej między ósmym a dziesiątym dniem od zapłodnienia. Dlatego oczekiwanie pozytywnego wyniku przed upływem tego czasu nie ma sensu – hormon nie będzie wtedy jeszcze wykrywalny, najpierw jajeczko musi dotrzeć do macicy i zagnieździć się w niej. Z tego powodu przed wykonaniem testu ciążowego zaleca się odczekanie minimum dziesięciu dni. Wiele zależy również od rodzaju testu ciążowego, który kupimy. Ponieważ stężenie hormonu w organizmie kobiety jest najwyższe rano, pierwsze godziny po przebudzeniu to najlepszy moment na wykonanie testu.
Rodzaje testów ciążowych – czułość testów
Im niższa jest to liczba mlU/ml, tym wyższa jest czułość testu i tym szybciej możemy przy jego pomocy stwierdzić prawdopodobieństwo ciąży. W aptekach dostępne są testy o różnej czułości – te, których czułość wynosi maksymalnie 500 mlU/ml, można wykonać już dziesięć dni po zapłodnieniu, kiedy hormon beta-hCG dociera do krwi i moczu, a więc nawet przed spodziewaną miesiączką. Jeśli mamy podejrzenia, że możemy być w ciąży, nie musimy czekać zbyt długo ani sprawdzać, czy okres pojawi się w terminie. Mniej czułe testy, między 500 a 800 mlU/ml, pokazują wiarygodny wynik dwa tygodnie po zapłodnieniu, natomiast wszystkie o wartości powyżej 800 mlU/ml najbardziej prawdopodobną odpowiedź dają nawet trzy tygodnie po zapłodnieniu, a więc kilka dni po spodziewanej miesiączce. Wybór testów pod względem jego czułości zależy więc od czasu, jaki upłynął od prawdopodobnego zapłodnienia.
Rodzaje testów ciążowych – technika wykonania
- Test ciążowy płytkowy
Test ciążowy płytkowy to test wykonywany z moczu. Nazywany jest też testem kasetowym. Jego wykonanie polega na pobraniu próbki moczu do naczynia, z którego pipetą przenosi się kilka kropel na zaznaczone pole w teście. Jest więc bardzo łatwy do wykonania, wymaga jedynie zachowania odpowiedniej higieny. Czas oczekiwania na wynik określony jest w instrukcji producenta.
- Test ciążowy paskowy
Test ciążowy paskowy wykonuje się na bardzo podobnej zasadzie jak test ciążowy płytkowy. Jedyna różnica polega na tym, że po oddaniu moczu do pojemniczka nie pobiera się próbki pipetą, ale zanurza się pasek testowy w pojemniku z płynem. Czas oczekiwania na wynik testu ciążowego jest podany w instrukcji jego wykonania.
- Test ciążowy strumieniowy
Test ciążowy strumieniowy też wykonywany jest z moczu, jednak – przeciwieństwie do testu płytkowego i paskowego – nie wymaga oddawania moczu do specjalnego pojemniczka, ale bezpośrednio na końcówkę absorbującą testu ciążowego. Dlatego ten test wygląda inaczej niż płytkowy, niemal jak flamaster. Przed odczytaniem wyniku należy odczekać tyle czasu, ile zaleca producent, inaczej wynik nie będzie wiarygodny.
- Test ciążowy z krwi
Jeśli z jakiegoś powodu nie chcesz lub nie możesz wykonać testu ciążowego z moczu, możliwe jest wykonanie testu z krwi – i to nie tylko w gabinecie lekarskim. Takie teksty dostępne są w aptece, a krem do ich wykonania pochodzi z nakłutego palca. Test z krwi to również dobry wybór w przypadku bardzo wczesnej ciąży, ponieważ hormon beta-hCG uwalnia się wcześniej do krwiobiegu niż do moczu. Dla wyników nie ma znaczenia pora dnia, o jakiej wykonujemy test.
Co robić, jeśli wynik był pozytywny?
Ponieważ test to tylko test i wynik może okazać się błędny (mimo że prawdopodobieństwo pomyłki jest małe), pozytywny wynik warto skonsultować z ginekologiem. Lekarz nie tylko potwierdzi ciążę, lecz także zleci badania, zaopiekuje się kobietą w czasie najbliższych dziewięciu miesięcy i pomoże jak najlepiej przygotować się do zostania mamą. I choć wizyta u ginekologa nie jest konieczna od razu – zaleca się kontrolę lekarską między szóstym a dziewiątym tygodniem ciąży – to w przypadku wątpliwości co do prawidłowości testu lub jakichkolwiek niepokojących sygnałów warto skonsultować się ze specjalistą.
Co robić, jeśli wynik testu był negatywny, a miesiączka mimo to nie występuje?
Jeśli wynik testu ciążowego okaże się negatywny, a miesiączka mimo to się spóźnia, warto po pewnym czasie powtórzyć test. Być może został wykonany za wcześnie lub dany egzemplarz był wadliwy. Jeżeli jednak brak miesiączki się przedłuża, a wynik nadal jest negatywny, najlepiej udać się do lekarza na badania. Przyczyna zaniku miesiączki może leżeć zupełnie gdzie indziej, a wtedy potrzebne będą konsultacje oraz podjęcie odpowiednich kroków.
