Męczy cię przewlekły katar i zatkany nos? Niekoniecznie jest to zwykłe przeziębienie. Jeżeli objawy utrzymują się dłuższy czas lub często nawracają, mogą oznaczać zapalenie zatok. Sprawdź, jak rozróżnić te dwie dolegliwości.
Objawów zapalenia zatok nie należy ignorować. Kiedy przybiorą formę przewlekłą, choroba jest bardzo trudna do wyleczenia. Co trzeci Polak choruje na zapalenie zatok w sezonie jesienno-zimowym. Wiele osób traktuje je jak zwykły katar, co skutkuje późniejszymi problemami z drożnością górnych dróg oddechowych.
Spis treści
Objawy zapalenia zatok a objawy kataru
Nikt nie lubi chodzić do lekarzy, więc zazwyczaj odwlekamy wizytę jak najdłużej. Niestety, rzadko okazuje się to dobrym pomysłem. Oczywiście, katar jest chorobą, którą można wyleczyć samodzielnie. Jednak zapalenie zatok wymaga porady specjalisty.
Początkowe stadium zapalenia zatok ma bardzo podobne objawy do kataru. W efekcie nie podejmujemy odpowiedniego leczenia lub ignorujemy objawy, przez co choroba rozwija się do zaawansowanego stadium. Kiedy udać się do lekarza?
Objawy kataru
- wydzielina z nosa jest przezroczysta
- utrzymuje się do 7 dni
Objawy zapalenia zatok
- zielona lub żółta wydzielina z nosa
- silny ból w okolicach zatok, zazwyczaj nasilony w godzinach porannych lub przy pochylaniu
- gorączka
- trwają powyżej 7 dni
W zależności od obszaru zaatakowanego przez zapalenie, bóle pojawiają się w różnych miejscach. Okolice czoła oznaczają infekcję zatok czołowych. Bolesność górnej szczęki, policzków i zębów wskazuje na zatoki szczękowe. Zapalenie zatok sitowych ma bardziej rozszerzone symptomy – należą do nich obrzęk okolic oczu. ból uciskowy boków nosa i utrata powonienia.
Nie wszystkie z wymienionych objawów muszą występować jednocześnie. Zdarza się, że jedynym symptomem zapalenia zatok jest ból głowy. Z kolei wydzielina spływająca do gardła może powodować kaszel. Kiedy nie masz pewności, co ci dolega, najlepiej od razu udać się do lekarza.
Przyczyny zapalenia zatok
U wielu osób wciąż pokutuje przekonanie, że leczony katar trwa 7 dni, a nieleczony tydzień. Niestety ignorowanie przeziębienia prowadzi do komplikacji. Namnażające się bakterie i wirusy zajmują coraz większy obszar zatok, co prowadzi do zapalenia. Zdarza się też, że jest ono wynikiem infekcji grzybiczej.
Niedoleczone przeziębienia są najczęstszą przyczyną zapalenia zatok. Jednak może też dotknąć osoby z alergiami (w tym alergicznym nieżytem nosa) lub chorych na astmę. Rozwojowi choroby sprzyjają również nieprawidłowości anatomiczne tj. krzywa przegroda nosowa czy przerost migdałków.
Diagnostyka zapalenia zatok
W celu zdiagnozowania zapalenia zatok najlepiej udać się do laryngologa. Po wstępnej wizycie i dokładnym wywiadzie zazwyczaj specjalista jest w stanie wdrożyć początkowe leczenie. Jeżeli nie przyniesie ono rezultatów, kieruje pacjenta na dalsze badania.
Mogą one obejmować posiew z wydzieliny pobranej z nosa lub zatok w trakcie punkcji. Badanie pozwala na określenie dokładnego rodzaju bakterii, które zaatakowały drogi oddechowe i dobranie na tej podstawie odpowiedniego antybiotyku.
Do niedawna częstym zaleceniem było RTG zatok. Jednak obecnie lekarze skłaniają się ku wykonywaniu tomografii komputerowej, która umożliwia dokładniejsze przyjrzenie się stanom zapalnym wewnątrz górnych dróg oddechowych. Badanie powinno być wykonane min. 6 tygodni po ostrej infekcji.
Dodatkowym badaniem diagnostycznym jest endoskopia nosa i zatok, podczas której lepiej widoczne są trudniej dostępne miejsca. Przy podejrzeniu podłoża alergicznego konieczne jest wykonanie testów skórnych w celu znalezienia źródła problemu.
Leczenie zapalenia zatok
We wczesnej fazie zapalenia zatok możliwe jest wyleczenie go domowymi sposobami, takimi jak inhalacje i ciepłe okłady. Również leki bez recepty udrożniające nos i przeciwzapalne mogą pomóc. Jednak większość osób ignoruje objawy zbyt długo. Wtedy pozostaje już tylko leczenie operacyjne. Do najczęściej wykonywanych zabiegów należą:
- funkcjonalna endoskopowa operacja zatok (FEOZ) – jedna z najbardziej nowoczesnych i skutecznych form leczenia przewlekłego zapalenia zatok. Polega na chirurgicznym usunięciu złogów przy użyciu endoskopu i narzędzi mikrochirurgicznych
- korekcja przegrody nosowej (septoplastyka) – polega na wycięciu krzywej chrząstki z przegrody, ukształtowaniu jej w odpowiedni sposób i ponownym wstawieniu. Zabieg odbywa się w znieczuleniu ogólnym.
- polipektomia – zabiegowe usunięcie polipów, czyli przerośniętej błony śluzowej; zazwyczaj wykonywane przez dziurki nosa, w niektórych przypadkach konieczne jest nacięcie skóry nad zatoką
- endoskopowe płukanie zatok – polega na płukaniu zatok pod ciśnieniem solą fizjologiczną; umożliwia dokładne oczyszczenie zatok nawet w trudno dostępnych miejscach
Domowe sposoby leczenia zapalenia zatok
W celu złagodzenia objawów przed wizytą u lekarza, można wypróbować naturalne metody leczenia zapalenia zatok. Jak prawidłowo leczyć zatoki w domu?
- Inhalacje – do miski nalej gorącej wody z dodatkiem soli, rumianku lub olejków eterycznych np. kamforowego. Następnie nakryj głowę ręcznikiem, pochyl się nad mieszanką i wdychaj opary przez 5 minut. Po tym czasie wydmuchaj nos i powtórz czynność. Inhalacje powinno się wykonywać trzy razy dziennie.
- Ciepłe okłady z gorczycy lub soli – do płóciennych woreczków nasyp soli lub gorczycy (jej zapach dodatkowo udrażnia nos), a następnie podgrzej na patelni lub w piekarniku. Przykładaj je do policzków i czoła aż do wystygnięcia. Następnie wydmuchaj nos. W zależności od potrzeb, okłady można wykonywać kilka razy dziennie.
Jak zapobiegać katarowi i zapaleniu zatok?
Zapalenie zatok często ma swoje źródło w nieleczonym przeziębieniu. Dlatego warto w pierwszej kolejności zadbać o wzmocnienie odporności, aby nie doprowadzić do infekcji wirusowej. W tym celu najlepiej spożywać pokarmy bogate w witaminę C np. cytrusy, paprykę, natkę pietruszki czy kiszoną kapustę. Dobrym pomysłem będzie też suplementacja. Jednak musi być stosowana przez cały rok, aby przyniosła efekty.
Produktem wspomagającym w walce z chorobami jest też miód, który dostarcza wielu cennych składników. We wzmacnianiu odporności pomaga również cynk. Dostarczany w trakcie choroby skraca jej przebieg i łagodzi objawy. Produkty bogate w cynk to czerwone mięso, sery, rośliny strączkowe i orzechy.
Zdrowiu zatok nie sprzyjają również zanieczyszczenia powietrza. W miarę możliwości staraj się unikać przebywania w zadymionych pomieszczeniach i otoczeniu pyłów lub drażniących środków chemicznych. Jeśli mieszkasz w dużym mieście, dobrym pomysłem będzie zakup oczyszczacza powietrza.
Błony śluzowe nosa nie pracują odpowiednio, kiedy nie są nawilżone. Spożywaj dużo płynów i zadbaj o temperaturę w mieszkaniu. Nie powinna być za wysoka, aby powietrze nie było wysuszone. Nawilżone śluzówki nosa efektywniej uchronią cię przed wszelkimi drobnoustrojami.
W profilaktyce wszelkich chorób najważniejsze jest wzmacnianie swojej odporności. Katar nie jest niczym przyjemnym, a dodatkowo może stać się źródłem poważniejszych dolegliwości. Problemy z zatokami mają dużą tendencję do nawracania, więc nie warto ich zaniedbywać. W przyszłości może odbić się to nie tylko na twoim zdrowiu, ale również kieszeni.
