Magnez jest ważny dla wielu procesów zachodzących w organizmie, w tym dla przemiany materii, syntezy białek i kwasów nukleinowych, transportu jonów w komórkach oraz stabilizacji błon komórkowych. Ponadto, magnez pełni kluczową rolę w procesach związanych z funkcjonowaniem układu nerwowego, mięśni i serca.
Spis treści
Dlatego tak ważne jest utrzymanie go na optymalnym poziomie.
Przyczyny niedoboru magnezu
Niedobór magnezu może być spowodowany wieloma czynnikami, w tym:
- niedożywieniem lub niedoborem magnezu w diecie
- zwiększonym wydalaniem magnezu z moczem z powodu chorób nerek lub przyjmowania niektórych leków moczopędnych
- przewlekłymi chorobami jelitowymi, takimi jak choroba Crohna lub celiakia, które utrudniają wchłanianie magnezu z pożywienia
- alkoholizmem – nadmiar alkoholu zaburza wchłanianie magnezu z przewodu pokarmowego i zwiększa jego wydalanie z moczem
- zwiększonym wydalaniem magnezu z organizmu w wyniku intensywnego wysiłku fizycznego lub nadmiernego pocenia się
- niektórymi chorobami hormonalnymi, np. nadczynnością przytarczyc lub niedoczynnością tarczycy
- przyjmowaniem niektórych leków, takich jak diuretyki, leki przeciwzakrzepowe, leki przeciwwymiotne, leki przeciwkwasowe i niektóre antybiotyki
Objawy niedoboru magnezu
Niedobór magnezu może manifestować się na wiele sposobów, w tym przez objawy fizyczne, emocjonalne i neurologiczne. Niektóre z objawów niedoboru magnezu to:
- kurcze mięśni, szczególnie w nocy
- bóle głowy
- zmęczenie i osłabienie
- trudności w koncentracji
- zaburzenia emocjonalne (niepokój, drażliwość i zmienność nastrojów)
- zaburzenia snu
99% magnezu znajduje się w komórkach!
Praktycznie cały magnez w organizmie (ok. 99%) znajduje się wewnątrz komórek, gdzie bierze udział w procesach metabolicznych i regulacji licznych funkcji komórkowych. Tylko niewielka ilość magnezu (ok. 1%) występuje w płynie pozakomórkowym, w tym we krwi.
To właśnie stężenie magnezu w surowicy krwi jest najczęściej badanym parametrem przy ocenie niedoboru magnezu w organizmie.
Diagnostyka poziomu magnezu w organizmie
Prawidłowe stężenie magnezu w surowicy krwi wynosi zazwyczaj między 0,65 a 1,2 mmol/l. W przypadku podejrzenia niedoboru magnezu lub hipomagnezemii ważne jest przeprowadzenie dokładnej diagnostyki, w tym badania stężenia magnezu we krwi, badania moczu i oceny objawów klinicznych pacjenta.
Dodatkowo, w celu ustalenia przyczyn hipomagnezemii, lekarz może zlecić wykonanie dodatkowych badań laboratoryjnych, takich jak:
- badanie stężenia hormonów przytarczyc
- badanie stężenia witaminy D
- badanie poziomu aldosteronu i reniny
- badanie stężenia hormonów tarczycy
- badanie stężenia kortyzolu
W niektórych przypadkach konieczne może być również wykonanie badań obrazowych, takich jak tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny.
Leczenie niedoborów
W przypadku łagodnej przewlekłej hipomagnezemii bez objawów zwykle zaleca się zwiększenie spożycia pokarmów bogatych w magnez lub przyjmowanie suplementów magnezu w formie doustnej. Dobrym źródłem magnezu są przede wszystkim orzechy, nasiona roślin strączkowych, zielone warzywa liściaste, pełnoziarniste produkty zbożowe, owoce morza, ryby oraz niektóre gatunki mięsa.
W przypadku ciężkiej hipomagnezemii lub gdy występują objawy, takie jak skurcze mięśni, arytmia serca, drgawki, zaburzenia nastroju czy zaburzenia snu, konieczne jest podawanie magnezu w postaci dożylnych kroplówek lub zastrzyków. Leczenie należy przeprowadzić pod kontrolą lekarza.
Regularne kontrolowanie poziomu magnezu
Kontrole stężenia magnezu we krwi powinny być wykonywane u pacjentów narażonych na hipomagnezemię, w tym u osób z chorobami prowadzącymi do niedoboru magnezu oraz u osób przyjmujących leki, które mogą wpływać na stężenie magnezu we krwi. Regularne kontrole pozwalają na wcześniejsze wykrycie niedoboru magnezu i wdrożenie odpowiedniego leczenia, zanim pojawią się objawy hipomagnezemii.
