Łuszczyca u dzieci i niemowląt

Ta podstępna choroba skóry ujawnia się u dzieci zwykle po 10. roku życia i przebiega podobnie jak u dorosłych. Jednak leczenie małych pacjentów z łuszczycą wciąż pozostaje ogromnym wyzwaniem dla współczesnej medycyny.

Prof. Joanna Narbutt, specjalista chorób skóry z Katedry Kliniki Dermatologii i Wenerologii Uniwersytetu Medycznego  w Łodzi w tekście opublikowanym na portalu  „Pediatria po dyplomie”, zauważa, że łuszczyca najczęściej ujawnia się u osób powyżej 18 roku życia, niekiedy jednak jej objawy mogą wystąpić nawet już u niemowląt, dzieci w wieku przedszkolnym oraz szkolnym. 

U większości dzieci choroba jest ograniczona do niewielkiej powierzchni skóry i może być z łatwością kontrolowana przez stosowanie leków miejscowych. Umiarkowana i ciężka postać łuszczycy występuje u dzieci zdecydowanie rzadziej. Każdy przypadek wymaga konsultacji z  dermatologiem dziecięcym. Jakie są przyczyny choroby?

Łuszczyca jest chorobą dziedziczną, ale wystąpienie pierwszych objawów choroby u maluchów często możemy obserwować kilka tygodni po przebytej infekcji górnych dróg oddechowych czy zakażeń bakteryjnych. Wysiew łuszczycy stymulują wirusy ospy wietrznej, półpaśca czy opryszczki, ale także próchnica zębów i zapalenie migdałków.Silnym czynnikiem aktywizującym chorobę jest stres, który powoduje wysiew zmian skórnych u 40–80% chorych na łuszczycę.

Objawy łuszczycy u najmłodszych. Co powinno nas zaniepokoić?

Charakterystycznym objawem, który powinien wzbudzić czujność opiekuna, są nieestetyczne zmiany skórne i zmiany płytki paznokciowej. Mogą pojawić się plamy o brunatnym lub czerwonawym kolorze, które przypominają łuski. Paznokcie dziecka są cienkie, łamliwe i łatwo ulegające rozwarstwieniu, mają nieregularne kształty, pofałdowaną powierzchnię o punktowych wgłębieniach i żółtawy kolor. Zmiany na paznokciach u dzieci i niemowląt są często sygnałem poprzedzającym wystąpienie zmian skórnych.

Skóra dziecka z łuszczycą jest wyraźnie przesuszona i momentami może uporczywie swędzieć. Wykwity występują u dzieci najczęściej na twarzy( mogą przypominać trądzik), w małżowinach usznych, a także w okolicach pośladków, narządów płciowych, pach i pachwin oraz pępka. U starszych dzieci i nastolatków choroba zazwyczaj ma klasyczny charakter plackowaty. Czerwone grudki pokryte białymi łuskami występują głównie na kolanach, łokciach i plecach. 

W przypadku łuszczycy głowy i szyi, zmiany skórne obejmują owłosioną część czaszki dziecka, ale mają też tendencję do przekraczania linii włosów. Wtedy grudki pojawiają się np. na czole.

Łuszczyca u niemowląt

Łuszczyca ma nieco inny przebieg u niemowląt, także jej objawy mogą być nietypowe. Lekarze wskazują, że zmiany skórne mają postać sączących się plam rumieniowo-obrzękowych.

Dość częstą postacią jest łuszczycowe pieluszkowe zapalenie skóry (ŁPZS), które objawia się występowaniem intensywnie czerwonych rumieni w miejscach stykania się ciała dziecka z pieluchą. Wykwity w okolicach pachwin i genitaliów są symetryczne i gładkie, często bez charakterystycznych dla choroby łusek. Dlatego, jak przyznają lekarze, postawienie celnej diagnozy jest trudne i wymaga dłuższej obserwacji dziecka. Zmiany łuszczycowe u niemowląt mogą pojawiać się także w zgięciach kolan i łokci, między pośladkami, a także na brzuchu, biodrach, kręgosłupie i na szyi. Łuszczyca u niemowląt często bywa mylona z ciemieniuchą lub innymi chorobami skóry.

Sposoby leczenia. Jak pielęgnować skórę dziecka?

Łuszczyca jest chorobą nieuleczaną. Z powodu braku odpowiednich badań klinicznych, sposoby radzenia sobie z nią w przypadku wystąpienia łuszczycy u małych pacjentów są inne niż u dorosłych. Szczególnie ważna jest pielęgnacja delikatnej skóry odpowiednio dobranymi dermokosmetykami. Dziecko powinno nosić ubranka z organicznej bawełny, które nie podrażniają  skóry.

Na rynku dostępna jest też cała gama maści aptecznych i żeli, jak np. cygnolina o działaniu przeciwzapalnym, bakteriobójczym i złuszczającym. Leczenie dzieci może mieć charakter farmakologiczny, najczęściej stosowane są dostępne na receptę trzy leki doustne – metotreksat, cyklosporyna oraz należąca do grupy retinoidów acytretyna.  U starszych dzieci, powyżej 12 roku życia z rozległymi zmianami skórnymi rekomendowana jest także fototerapia promieniami UVA. Sposoby leczenia zawsze muszą odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarską.

U dzieci z łuszczycą częściej niż u innych obserwuje się tendencje do rozwoju hiperlipidemii, otyłości, nadciśnienia tętniczego i cukrzycy.

„Dlatego ta grupa pacjentów powinna być objęta szczególną opieką medyczną, może to bowiem zapobiec ciężkim powikłaniom ogólnoustrojowym w przyszłości. Zaobserwowano też, że u dzieci chorujących na łuszczycę częściej występują zaburzenia nastroju, stany lękowe i depresja, co również powinno skłaniać do konsultowania ich z psychologiem i/lub psychiatrą.” – pisze prof. Joanna Narbutt.

Stosowanie nowoczesnej farmakoterapii w połączeniu z wysokiej jakości dermokosmetykami i  dobrze zbilansowaną dietą przeciwzapalną, bogatą w surowe warzywa i świeże owoce, tłuste ryby i orzechy, może znacznie złagodzić występowanie dokuczliwych zmian skórnych.

Źródła: dermatologia po dyplomie, luszczyca.edu.pl